Έχετε δει το Ice Age 3: Dawn of the dinosaurs; Αν όχι, κι αν σας αρέσουν φυσικά και τα καρτούν (νέου ή “παλαιού” τύπου), σπεύσατε! Μακράν, κατ’ εμέ, η καλύτερη ταινία από τις τρεις, της τριλογίας Ice Age. Δράση, ατέλειωτη πλάκα, ωραίες φάσεις και μια αλληγορία που με τράβηξε, μιας και μ’ αρέσουν τέτοιου είδους πράγματα στο σινεμά! Γι’ αυτήν την αλληγορία θέλω να μιλήσω σήμερα.
Οι ήρωες του Ice Age (τα μαμούθ “αντρόγυνο” Μάνυ και Έλλυ, τα δύο οπόσουμ Κρας και Έντι, ο βραδύπους Σιντ και ο σμιλόδοντας Ντιέγκο) παγιδεύονται σ’ ένα περίεργο κόσμο, θαμμένο κάτω απ’ τους αιώνιους πάγους της Εποχής των Παγετώνων (σ.σ. Ice Age): σ’ αυτό τον κόσμο, κατοικούν μόνο δεινόσαυροι, αν και, ως είδος, εξαφανισμένοι εκατομμύρια χρόνια πριν κυριαρχήσουν τα θηλαστικά επί της γης. Σαφώς μικρότεροι σε μέγεθος και παγιδευμένοι σ’ αυτό το εχθρικό περιβάλλον, η μόνη τους ελπίδα είναι ο Μπακ ή αλλιώς Μπακμίνστερ: μια θεόμουρλη νυφίτσα, παγιδευμένη εδώ και χρόνια στον ίδιο περιβάλλοντα χώρο, που όμως έχει μετατραπεί σε ειδικοδυναμίτικο θηλαστικό, ξέρει πώς να ξεφεύγει απ’ τους κινδύνους και μπορεί να οδηγήσει τους χαμένους ξένους πίσω στον δικό τους κόσμο με ασφάλεια!
Αυτός είναι ο Μπακ. Η προσωποποίηση της πολύ ενδιαφέρουσας αλληγορίας που έκαναν τα στούντιο της Βlue Sky και της 2οth Century Fox. Θυμηθείτε όλοι τον Κάπταιν Έιχαμπ (ή Άχαμπ, σε διάφορες μεταφράσεις), τον κεντρικό ήρωα του Μόμπυ Ντικ του Χέρμαν Μέλβιλ (1851). Ο παράφρων καπετάνιος του φαλαινοθηρικού Πίκουοντ, που δεν διστάζει να θυσιάσει μέχρι και τον τελευταίο των ναυτών του, προκειμένου να σκοτώσει την τεράστια, κατάλευκη φάλαινα, τον μεγάλο του εχθρό, τον Μόμπυ Ντικ. Η νυφίτσα, ο Μπακ, από την άλλη, έχει επίσης τον δικό του θανάσιμο εχθρό: τον λευκό Βαρυόνυχα, Ρούντυ, τον οποίο επίσης κυνηγάει μέχρι τελικής πτώσεως. Αυτές οι πρώτες ομοιότητες, όμως, δεν είναι οι μόνες, ανάμεσα στους δύο ήρωες. Η αλληγορία Μπακ-Έιχαμπ ολοκληρώνεται και μέσω άλλων στοιχείων.
Πάμε να δούμε, λοιπόν, τα στοιχεία αυτά, παρουσιάζοντας παράλληλα αυτή την αλληγορία.
1. Η αναπηρία Μπακ-Έιχαμπ
Και οι δύο χαρακτήρες έχουν μια συγκεκριμένη αναπηρία. Ο Κάπταιν Έιχαμπ έχει χάσει το δεξί του πόδι, μετά από μια συνάντηση που ‘χε στο πέλαγος με τον Μόμπυ Ντικ. Ο Μπακ, έχει χάσει το δεξί του μάτι, αφού ο δικός του εχθρός, ο Ρούντυ, του το αφαίρεσε κατά τη διάρκεια της πρώτης μάχης τους.
2. Η εκδίκηση
Η αναπηρία τους, όμως, είναι και η αιτία του μεγάλου μίσους τους: και οι δύο θέλουν να εκδικηθούν τον θανάσιμο εχθρό τους για το κακό που τους προκάλεσε. Από εκεί, ξεκινούν όλα. Τα πάντα στη ζωή τους, λοιπόν, σταματούν και πλέον εξυπηρετούν μόνον ένα σκοπό, την εξόντωση του αντιπάλου και την ολοκλήρωση της εκδίκησης.
3. Η εμμονή
Η ιδέα της εκδίκησης φωλιάζει μέσα στην ψυχή των δύο ηρώων και τους γίνεται εμμονή. Μοναδικός σκοπός. Λόγος ύπαρξης. Μοναδική σκέψη.
4. Τρέλα-παραφροσύνη
Και οι δύο ήρωες είναι παράφρονες. Ο Έιχαμπ περιγράφεται ως “γέρο-Κεραυνός”, στο Μόμπυ Ντικ, ενώ αποκαλείται από τους υφισταμένους του “τρελός”. Η παραφροσύνη του επισημαίνεται σε πολλά σημεία του έργου, αφού αδιαφορεί ακόμα και για τις ζωές των ναυτών του, προκειμένου να σκοτώσει την λευκή φάλαινα. Φτάνει στα άκρα για το σκοπό του, αγγίζει και ξεπερνά τα όρια της τρέλας. Είναι μοχθηρός και μονομανής, αφού έχει μόνο ένα ενδιαφέρον στη ζωή του.
Ο Μπακ, αφ’ ετέρου, είναι επίσης τρελός, αποτέλεσμα ίσως της πολύχρονης παραμονής του σ’ έναν εχθρικό κόσμο. Η τρέλα του Μπακ, βέβαια, παρουσιάζεται με εντελώς κωμικό και “ανώδυνο” τρόπο, αλλά υπάρχει. Δεν είναι μόνο ο τρόπος που κινείται και μιλάει, αλλά και όσα κάνει και λέει. “Ξύπνησα μια μέρα παντρεμένος με έναν ανανά – έναν κακάσχημο ανανά!“, εξομολογείται στην χαμένη αγέλη των ηρώων του Ice Age! Ο ίδιος ο “αρχηγός” της αγέλης, το μαμούθ Μάνυ, τον αποκαλεί “παράφρονα ερημίτη“, ενώ, όταν ο ίδιος τον ρωτάει “Μπακ, πότε ακριβώς έχασες τα λογικά σου;“, ο Μπακ απαντάει φυσικά: “3 μήνες πριν“! Η ίδια μονομανία που κυνηγά τον Έιχαμπ, βέβαια, κατατρύχει και τον Μπακ, αφού ο μόνος σκοπός της ζωής του είναι να σκοτώσει τον Ρούντυ.
5. Μικροσκοπικότητα
Και οι δύο πρωταγωνιστές, αν θέλουν να πετύχουν το σκοπό τους, πρέπει να τα βάλουν με όντα κολοσσιαίων διαστάσεων. Ο μεν, άνθρωπος, Έιχαμπ με το γιγάντιο, υπερφυσικού μεγέθους (ακόμα και για φάλαινα, γράφει ο Μέλβιλ) Μόμπυ Ντικ, ο μεν… νυφίτσα, Μπακ, με τον θηριώδη Βαρυόνυχα Ρούντυ.
6. Η λευκότητα του αντιπάλου
Και οι δύο αντίπαλοι των Μπακ και Έιχαμπ είναι λευκοί. Ο Μόμπυ Ντικ είναι μια μοναδική στο είδος της ολόλευκη (“σα χιόνι”, λέει το βιβλίο) φάλαινα. Ο δε Ρούντυ, είναι ένας αλμπίνος Βαρυόνυχας, δηλαδή, επίσης κατάλευκος. Ο Μπακ, μάλιστα, τον αποκαλεί “χιονονιφάδα”, όταν τον νικά στην αναμέτρησή τους προς το τέλος της ταινίας.
7. Η ικανότητα του αντιπάλου
Το έργο των Μπακ και Έιχαμπ συναντά και ένα ακόμα εμπόδιο, πέραν του μεγέθους των δύο αντιπάλων: την υπερφυσική τους ικανότητα και πονηριά. Ο Έιχαμπ, ενώ παρακολουθεί τους άνδρες του να καμακώνουν μια κοινή φάλαινα, αναφέρεται στο Μόμπυ Ντικ ως “έξυπνο. Δεν είναι μια κοινή φάλαινα, σαν αυτές εδώ“. Πράγματι, ο λευκός Μόμπυ Ντικ είναι υπερφυσικό ον, άτρωτο, πανέξυπνο και τόσο μοχθηρό όσο κι ο κυνηγός του. Ο δε Ρούντυ, περιγράφεται από τον ίδιο το Μπακ, ως εξής: “Είναι αμείλικτος! Τα βλέπει όλα, τα ξέρει όλα, τα τρώει όλα!“, ενισχύοντας στα μάτια των ανυποψίαστων πόσουμ που τον ρώτησαν την εικόνα του Ρούντυ ως ενός ανίκητου, άτρωτου όντος. Ακριβώς, όπως ο Μόμπυ Ντικ.
Επιλογικά
Μου άρεσε πολύ η ταινία. Επίσης, ο χαρακτήρας του Μπακ και η αλληγορία του Κάπταιν Έιχαμπ μού έδωσε την ευκαιρία και την επιθυμία να ξαναδιαβάσω το Μόμπυ Ντικ. Σας το συστήνω! Δεν είναι απλώς η μάχη ενός ανθρώπου με μια φάλαινα. Είναι η μάχη του ανθρώπου με τη Φύση, το Άγνωστο, το Υπερφυσικό, τα όριά του! Εάν βαριέστε το βιβλίο, αναζητήστε το ως… κόμικ, μέρος της σειράς Τα Μεγάλα Αριστουργήματα (κυκλοφόρησε από τη Modern Times).
Όσο για το Ice Age 3, επίσης το συστήνω! Πολύ γέλιο, πολλή δράση, και μια νυφίτσα Ράμπο που κλέβει την παράσταση!
Η τελική μάχη Ρούντυ-Μπακ: